PROBLEM
Żona w latach 2010–2012 prowadziła działalność gospodarczą. Amortyzowała samochód. Teraz ja rozpoczynam działalność. Jestem współwłaścicielem tego samochodu. Czy mogę go amortyzować w swojej działalności?
RADA
Jeśli samochód będący przedmiotem współwłasności małżeńskiej nie został w pełni zamortyzowany w firmie żony, to może Pan kontynuować jego amortyzację w swojej firmie. Podstawę dokonywania odpisów amortyzacyjnych stanowi w takim przypadku wartość początkowa przyjęta uprzednio w ewidencji środków trwałych w firmie żony.
UZASADNIENIE
W przypadku zmiany działalności wykonywanej samodzielnie przez jednego z małżonków na działalność wykonywaną samodzielnie przez drugiego z małżonków – wartość początkową środków trwałych ustala się w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji (wykazie) małżonka, który uprzednio amortyzował środek trwały (art. 22g ust. 12 i ust. 13 pkt 5 updof). Tak więc małżonek, który jako następny wprowadza składnik majątkowy do własnej ewidencji, powinien uwzględnić dotychczasową wysokość odpisów amortyzacyjnych oraz kontynuować przyjętą metodę amortyzacji (art. 22h ust. 3 updof).
Przepisy nie regulują jednak wprost sytuacji, gdy nie dochodzi do kontynuacji działalności (tj. przejęcia firmy) przez jednego małżonka po drugim. Z pytania wynika, że z takim właśnie przypadkiem mamy do czynienia. Samochód stanowiący środek trwały i uprzednio amortyzowany w już zakończonej działalności żony będzie obecnie wykorzystywany na potrzeby działalności gospodarczej osobno rozpoczętej przez męża.
Zdaniem organów podatkowych (wyrażonym m.in. w interpretacjach indywidualnych Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 13 czerwca 2011 r., sygn. ITPB1/415-284/11/RR, oraz z 21 czerwca 2011 r., sygn. ITPB1/415–318/11/PSZ) w każdym przypadku gdy jeden z małżonków przejmie do swojej działalności składnik majątkowy amortyzowany wcześniej w działalności współmałżonka, wartość początkową tego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej należy ustalić w wysokości wartości początkowej określonej uprzednio przez tego współmałżonka w ewidencji jego firmy.
Jeśli składnik majątku nie został przed przejęciem w pełni zamortyzowany przez współmałżonka, to małżonek przejmujący ten składnik do swojej działalności może dokonywać odpisów amortyzacyjnych z uwzględnieniem ich dotychczasowej wysokości oraz powinien kontynuować metodę amortyzacji przyjętą przez współmałżonka. Organy podatkowe, uzasadniając swoje stanowisko, podkreślają, że odpisy amortyzacyjne dokonywane przez jednego z małżonków mają bezpośredni wpływ na wysokość dochodu osiągniętego z tytułu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, który jest dochodem wspólnym małżonków. Nie jest więc uzasadnione powtórne zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów tego samego wydatku, poniesionego ze wspólnego majątku małżonków, tym razem w działalności drugiego małżonka (z której dochód również będzie dochodem wspólnym). Oznacza to, że jeśli małżonkowie, pomiędzy którymi istnieje ustrój ustawowej wspólności majątkowej, wykorzystują składnik wspólnego majątku na potrzeby własnej działalności, to każdy zamortyzuje tylko część jego wartości. Nie mogą więc zamortyzować go dwukrotnie.
Podsumowując, tylko jeżeli samochód będący przedmiotem współwłasności małżeńskiej nie został w pełni zamortyzowany w firmie Pana żony, może Pan kontynuować jego amortyzację w założonej przez siebie firmie. Podstawę dokonywania odpisów amortyzacyjnych stanowi w takim przypadku wartość początkowa przyjęta uprzednio w ewidencji środków trwałych w firmie żony.
PODSTAWA PRAWNA:
● art. 22g ust. 12, ust. 13 pkt 5, art. 22h ust. 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 915
Monitor księgowego 17/2014, data dodania: 19.08.2014