System Intrastat jest systemem statystyki obrotów handlowych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Funkcjonuje on w Polsce od 1 maja 2004 r. Niektóre podmioty muszą składać specjalne sprawozdania.
Głównym celem systemu jest umożliwienie przekazywania przez przedsiębiorców informacji o dokonanych przywozach lub wywozach towarów do innych krajów unijnych. System Intrastat służy także do gromadzenia tych danych przez upoważnione organy państwowe, ich kontroli, przetwarzania oraz udostępniania innym uprawnionym podmiotom. Zebrane informacje porównywane są następnie z danymi zadeklarowanymi w deklaracjach VAT.
W Polsce za gromadzenie, przetwarzanie, kontrolowanie i przekazywanie danych odpowiedzialna jest Polska Administracja Celna. Głównym odbiorcą danych jest natomiast Główny Urząd Statystyczny.
Zgłaszanie informacji do systemu Intrastat
Obowiązek przekazywania informacji o dokonanych przywozach i wywozach towarów między Polską a innymi krajami Unii Europejskiej ciąży na tych przedsiębiorcach, którzy osiągnęli w danym roku sprawozdawczym pewne wartości obrotów. Są to tzw. progi statystyczne. Ich wysokość ustalana jest odrębnie dla przywozu i wywozu.
Progi statystyczne dzielą się na dwie grupy. Pierwsza to tzw. progi podstawowe. Są to konkretne wartości rocznych obrotów towarowych określone odrębnie dla transakcji przywozowych i wywozowych. Podmiot, którego wartość przywozu lub wywozu w ramach Wspólnoty w danym roku przekroczy wartość ustaloną dla odpowiedniego progu podstawowego, będzie zobowiązany do przekazywania informacji o tych obrotach. Warto jednak zaznaczyć, że w sytuacji, w której zostanie przekroczony próg podstawowy np. w przywozie, a nie zostanie przekroczony próg podstawowy dotyczący wywozu, obowiązek dokonywania zgłoszenia Intrastat wystąpi wyłącznie w przywozie.
Drugą grupę progów statystycznych stanowią progi szczegółowe. Również w tym przypadku określane są dwie wartości – dla przywozu i wywozu. Podmioty, które je przekroczą, zobowiązane są do przekazywania bardziej szczegółowych informacji na temat realizowanych obrotów towarowych.
W roku 2015 obowiązują następujące progi statystyczne dla podmiotów realizujących obroty z krajami Unii Europejskiej:
próg podstawowy:
dla przywozu – 3 000 000 zł,
dla wywozu – 1 500 000 zł,
próg szczegółowy:
dla przywozu – 42 000 000 zł,
dla wywozu – 76 000 000 zł.
Warto zwrócić uwagę, że okresem sprawozdawczym jest miesiąc kalendarzowy, w którym towary fizycznie opuściły terytorium państwa członkowskiego (wywóz) lub zostały wprowadzone na terytorium statystyczne państwa członkowskiego (przywóz).
Zgłoszenia Intrastat za dany okres sprawozdawczy (miesiąc) należy dokonać nie później niż 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu sprawozdawczym. W przypadku gdy 10. dzień przypada w niedzielę lub inny dzień ustawowo wolny od pracy, termin zgłoszenia deklaracji Intrastat upływa pierwszego dnia roboczego następującego po takim dniu.
Zgłoszeń Intrastat można dokonywać na dwa sposoby w formie elektronicznej – w ramach Systemu Obsługi Deklaracji CELINA, na nośnikach magnetycznych: dyskietka, CD-ROM, a także w formie pisemnej na deklaracjach Intrastat.
Pamiętajmy, że wskazany powyżej termin dokonywania zgłoszeń musi być ściśle przestrzegany. Niedotrzymanie go może skutkować konsekwencjami karnymi skarbowymi.
Zaznaczmy, że jeżeli wartość na fakturze podana jest w innej walucie niż waluta polska, kwotę faktury należy przeliczyć na złote polskie. Przeliczenia dokonuje się na podstawie kursu waluty ustalonego według zasad określonych dla celów podatku od towarów i usług albo zasad określonych dla celów związanych z cłem.
Osoby odpowiedzialne za zgłoszenia Intrastat
Przedstawicielami podmiotu zobowiązanego do dokonywania zgłoszeń Intrastat mogą być:
pracownik osoby zobowiązanej lub jej prokurent,
agent celny lub osoba, w imieniu której czynności przed organem celnym dokonuje upoważniony pracownik wpisany na listę agentów celnych,
adwokat,
radca prawny,
doradca podatkowy.
Podsumowując, zaznaczmy jeszcze, że zgłoszeniu do systemu Intrastat podlega fizyczny przepływ towarów wspólnotowych z jednego państwa członkowskiego do drugiego. Biorąc pod uwagę tę zasadę, trzeba pamiętać, że towary wspólnotowe, które są wysyłane np. z Niemiec bezpośrednio do Polski, muszą być co do zasady zgłoszone do systemu Intrastat w obu tych krajach.
Wyobraźmy sobie sytuację, w której polska firma dokonała zakupu towarów właśnie w Niemczech. Towary te dotarły do Polski w marcu. Faktury dotyczące tej sprzedaży noszą jednak daty zarówno marca, jak i kwietnia. Rozpatrując kwestię momentu, w którym transakcję należy zgłosić do systemu Intrastat, trzeba wziąć pod uwagę fakt, że decydujące znaczenie dla zgłoszenia Intrastat ma faktyczne przemieszczenie towaru.
W naszym przypadku będzie to zatem fizyczny przywóz ich do Polski – a ten miał miejsce w marcu. Zgłoszenia Intrastat należy więc dokonać w terminie do 10 kwietnia.
Krzysztof Koślicki