Podatnik prowadzący działalność mieszaną ustali poziom odliczenia VAT według nowych zasad. Odbywać ma się to w porozumieniu z naczelnikiem urzędu skarbowego, a przyjęcie wstępnych założeń odliczenia nie będzie mogło zostać podważone w czasie kontroli czy postępowań skarbowych.
Obecnie odliczenia VAT dokonuje się w stosunku do towarów i usług wykorzystywanych do działalności opodatkowanej tym podatkiem. W stosunku do towarów i usług wykorzystywanych do działalności mieszanej (czyli łącznie dla takiej działalności, która daje prawo odliczenia, jak i nie pozwalającej na odliczenie) sytuacja jest odmienna. Podatnik jest wówczas obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Brak możliwości ustalenia, w jakim stopniu dany towar lub usługa jest wykorzystywana do czynności opodatkowanych powoduje obowiązek liczenia proporcji w oparciu co do zasady o obrót podatnika w roku poprzednim.
Przykład
Podatnik prowadzi handel elektroniczny oraz działalność ubezpieczeniową, zwolnioną z VAT. W przedsiębiorstwie wykorzystuje samochód. Nie mogąc wstępnie ustalić, w jakim zakresie wykorzysta pojazd do działalności opodatkowanej podatnik ustala prawo odliczenia bazując na obrocie z działalności opodatkowanej VAT w stosunku do całości obrotu z poprzedniego roku. Po zakończeniu roku podatnik koryguje przyjętą proporcję bazując na obrocie z roku obecnego.
Nowe zasady odliczania podatku VAT
Nowelizacja VAT zapobiegać ma liczeniu proporcji na zasadzie obrotu z lat poprzednich. Będzie ona konkretyzowała stanowisko podatnika co do stopnia, w jakim dany towar lub usługa służy czynnościom opodatkowanym już w trakcie danego roku. Można zatem mówić o predefiniowaniu proporcji odliczenia VAT w oparciu o specyfikę prowadzonej przez podatnika w tym samym roku działalności.
Przykład
Przy tych samych założeniach podatnik wskazuje zakres prowadzonej działalności i już w trakcie roku dokonuje odliczeń zgodnie z przyjętymi założeniami, co do wykorzystania pojazdu do działalności opodatkowanej. O ile założenia podatnika potwierdzone będą przez organ skarbowy, podatnik nie będzie dodatkowo zobowiązany do przeprowadzenia – w zakresie korzystania z pojazdu – rocznej korekty podatku VAT.
Zmiany w przepisach zakładają uzgadnianie proporcji wspólnie z naczelnikiem urzędu skarbowego. W przypadku towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów prowadzonej przez podatnika działalności podlegającej opodatkowaniu, jak i do celów innych, których nie da się w całości przypisać działalności podlegającej opodatkowaniu, sposób obliczenia zakresu (proporcji) wykorzystania nabywanych towarów i usług do celów działalności podlegającej opodatkowaniu, który odpowiadałby najbardziej specyfice prowadzonej przez podatnika działalności i dokonywanych nabyć, może zostać uzgodniony z naczelnikiem urzędu skarbowego. Naczelnik na wniosek podatnika dokona tzw. uznania prawidłowości sposobu określenia proporcji lub uzna przedstawiony mu sposób za nieprawidłowy wskazując sposób, który odpowiada najbardziej specyfice prowadzonej przez podatnika działalności.
Procedura uzgodnienia pozwalać będzie na akceptację przedstawionej przez naczelnika wykładni lub też na złożenie dodatkowych wyjaśnień, ewentualnie na odwołanie się od przyjętej przez naczelnika metody. Ustalona wspólnie metoda znajdować ma zastosowanie od okresu, w którym złożony został wniosek przy czym w okresie przejściowym uznanie prawidłowości ma działać również wstecz, do okresów przed dniem wejścia w życie zmiany.
Naczelnik urzędu skarbowego nie będzie mógł w trakcie postępowań podatkowych lub kontrolnych podważyć sposobu określenia proporcji, jeśli został on uznany lub wskazany przez niego wcześniej za najbardziej odpowiedni. Warunkiem jest, że ustalony sposób liczenia proporcji będzie stosowany do tych samych warunków gospodarczych, które były przedmiotem uzgodnienia i występować będą w późniejszym okresie.
Piotr Szulczewski,
VAT.pl